Potop to druga z trzech powieści historycznych będących częścią „Trylogii” Henryka Sienkiewicza. Akcja utworu rozgrywa się w latach 1655–1657 w okresie potopu szwedzkiego. W powieści przeplata się wątek walk polsko-szwedzkich z historią miłosną Andrzeja Kmicica i Oleńki Billewiczówny.
Zaręczony z Oleńką Billewiczówną chorąży orszański Andrzej Kmicic opowiada się początkowo po stronie kolaborująceg...