Anner Tieden …

Wenn ikk doröver noadenk, wat de Minschen vandoach för een Upstand moaken üm dat „Gesunne Lääven“.

Koppschüdden is dat minnste, wat mi ankummt Wo is us dat eelich ovgoahn? Oahn Hormonpillkers un Vitaminbigoaven.

Weeten ji dat noch, de ji all ‘n bäten langer up de Eer togaang sünd? Ikk kann mi noch heel good dor an besinnen. Wat geev dat moiers, as noa so’n richtigen Sömmerschuur up d’ Wäch to sitten, un in de Woaterpooln to speelen.

Dat wee denn eers good, wenn de Schmeer us bit in d’ Hoar seet.

In Schnuut un Pans hevvt wi ok säker mennich Schlach Schietkroam kräägen. Doch wi harn soveel Kumpaneen Sükenschandarms in us Blood, dat de hoast elker Schlacht wunnen hevvt.

Wenn us een sächt har, dat lütji Minschke hett een Allergie - wüggelk, wi harn eers froagen mußt, wat dat is. Een Deel van de Öllern har us dor säker ganz keen Antern up gääven kunnt.

Vandoach weeten de Kinners all foaker, wat een Allergie is, bevöör see Moder un Voader särgen köänt.

Un dat, wiel see hör hevvt.

Bi dat Word „Abwehrkräfte“ denken de meesten toeers an d’ Militär - an Bomben un Raketen. An de Hülpslüü in us Binnerst word hoast gannich nich mehr dorcht.

Wenn Deerten an us vöörbi gungen, denn stunn doch nümms achter us, de glieks utgielen dee, un us dor wächreet.

Wo foaken leegen Peerappels up d’ Stroat - un Hunn’n un Katten ween liekers stiäl üm us to.

Bi us keem denn woll vöör, dat wi Würms harn.

Man - wi kreegen een reschkoapen „Wurmkur“ van us Huusdokter, un denn wee dat wäär good. Kinnersüken mussen wi utlääven - denn ween wi dormit dör. Un us Sükenschandarms harn wär Toloop kräägen.

Tägen Süken un anner schwoar Geböör, an dat man dod goahn kunn, wurn wi joa impft. Dat is anners woll nich in Grääp to kriegen.

Dor moot man vandoach Robert Koch un sien Kolleechen woll noch dankboar för wääsen.

Dat Äten - dat is joa ok so’n Book för sükk.

Wat bi us up de Disch keem, har nich de sterile Wäch achter sükk. Nää - dat wee dör sovöäl Hannen goahn, de kunn man nich tellen. Allstoveel keem joa liekers nich van d’ Koopmann an frischk Soaken. Dat meeste hung an d' Böän - ov keem jüüst ut de Tuun.

Wo wee dat denn mit dat Wassen un groodworden?

Wi mussen boaben düchtich wat rinkriegen - dat wi ok gereuden. Een Deel dorvan keem oaber joa ünnern wäär rut. Dat gung in dat Plumpsklo. Van dat Plumpsklo leep dat in d' Jauchbakk.

An irgendeen moien Haarstdach keem dat ut d' Jauchbakk in d' Tuun. Dor wur dat aal moi dörspitt un ünnergroaben.

In d' Vöörjoahr wuurn de Planten doarinsett. De wurn grood un stävich - un wi harn wär genooch to äten, dat wi gesund blääven.

Wat meen'n ji, wat dor Milljon'n ‚Fäkalbakterien’ in de Runnen lopen sünd.

Över de „Hygiene“ dor kunn man joa liekers Bökers schrieven.

Ikk will dat man gannich so breet moaken. Wenn wi „mussen“, gungen wi achtern in d' Schüür in dat lütji Hukk an d’ Ennen van d’ Koogroop.

Ton Strull'n bruksen wi Jungs joa blossich us lütten Zappedeus ut de Bükspiep friemeln, un us irgendwons henstellen wor de Wind nich jüüst van vöörn keem - van wägen de natten Been.

Wichters ween ok dor joa all so’n bäten benoadeeliicht. Un nu moal eerlich - aal ji Lüü! Bi us in d' School - an d' Müür van dat „00“ - stunn woll up een Toafel:

„Nach dem Pinkeln, vor dem Essen - Händewaschen nicht vergessen!“

Oaber well - besünners van de „Knaben“ - hett sükk woll doaran hollen?

Hannenwaschen – wi mooten dat joa jüüst nich luut vertelln, - geev dat doch meist blods eenmoal an d' Dach. Un dat bevöör Oabends wi in d’ Nüst kropen.

Un wenn wi Jungs dat henkrägen, wur ok dat noch gern moal „vergääten“

Dor is domoals oaber niks över schrääven worden. Keen Bladdjikeerl hett dor „Test der Woche“ van moakt. Is us domoals villicht een büld Uprägung dör de Nöäs goahn?

Ikk mach gannich „Rückschritt“ denken un schrieven - oaber een bäten Besinnung wür us aal heel good doon.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ännert hett sükk niks . . .

De Sünn de gluum man noch jüüst mit een Ooch över d' Meerhuuser Buschk wäch - see har all so halfpadds adschüß sächt, un wull nu Harm Büscher woll dat Lucht utdrei'n. Harm wee de heele Dach achter de Ploochiisens anloopen - sien Drinkens-buddel klöäter all sied dree Stünn'ns leech an sien Drachselen. Sien Beenn de kunn he bold nich mehr uptillen - oaber noa Huus hen trukk hüm vanoabend ok niks. Tüschen hüm un sien Övernoaber - mit de hee eelich jümmers bestich kunnt har - leech irgend wat över Krüüz – ov bäter Hiemoa, sien Olschke, de dreev wat üm. Dat gung woll üm Appels an d' Pluumenboom - över dee see sükk mit de Noabersch nich eens worden kunn. Nu leech see hüm stiäl in d' Oorn, he schull doch dorför sörgen, dat see hör Recht kriegen wüür. Dorbi wee he mehr een weltlöpigen Minsch, de eder moal mit d' Ooch kniepen dee as lostobölken. Dat har he Hiemoa oaber in dartich Joahr nich bibuugen kunnt. See meen jümmers, du givst veelsto flink noa. Us wür dat anners een büld bäter goahn. Kiek blossich Gerd Dierks sien Olsch an. De hett sükk güstern bi Koopmann Botterschmeer twee neeä Kiddelschuden köfft. De weet wat see an hör Kerl hett. Gerd Dierks de hannel mit Maschin'n. De Schmää har he van sien Opa arft. Dat tingeln un kloppen mit d' Hoamer har he glieks dornoa all togääven.

Mit Lüü beschnakken dor keemen mehr Pinunsen rin, har he moal to Harm sächt. Nu wor in de Huusen un up de Ploatzen bold överall elektrisch wee, nu kunn man mit Maschin'n all een büld moaken. Dat Melken to'n Bispill - sää he, dat gung doch veel flinker. Harm har annerletzt moal up d' Domäne dorbi tokeeken. Joaman - noamelken mußen see doch noch mit d' Hannen.

Oaber dor har Gerd Dierks niks van sächt, as he Trientje Roabensteen een Melkmaschin verköfft hett.

Dat dee ok wiers nich nödich - meen he, as Harm hüm dorup anstödt hett - Trientje hett mi joa hör eenzich Koo in Zoahlung gääven. Harm hett joa woll nich studeert - oaber dat seet hüm denn doch hoch. Wat wull Trientje denn mit de Melkmaschin anfangen? Villich melkt see sükk dormit sülvst, har Gerd blods grient. Nu nööch Hiemoa hüm stoadich, he schull doch de Soak mit de Appelpluumen liekbuugen. Termin bi Avcoat Pennschriever har see ok all ovmoakt. Hiemoa luur noch up hüm, as he noa Huus henkeem. Ikk wull di blods särgen - mörgen froo brukst du nich eers up d' Land goahn - üm nägen mooten wi bi Pennschriever wääsen. Dat nütz nu niks mehr - annern mörgen seeten see beid in de Avcoatenstuuv.

De Rechtsbistand hör sükk de Geschicht mit een heel wichtich Kieken an. „Hhmm - jojo - hevvt see een Huus?“ - wee denn sien eerste Froach as Hiemoa sükk utschnötert har.

„Joa - joa - dat hevvt wi – dat hevvt wi jüüst sied dree Moand is dat ok schküldenfree.“ Hiemoa de de Avcoat stollt doröver Bescheed. Pennschriever sett sükk denn goaelk in sien groden Schrievdischstool trecht - schoof noch gedürich amtlich Papiern hen un her - deen Harm een dikken Zigaar an - look nochmoal örnlich an sien Brandknoaken - un sää so richtich deep ut sien Böst – „denn schöält wi dat woll kriegen“. Dormit ween Harm un Hiemoa denn ok allwäär entloaten. „Kiek“ sää Hiemoa buten to Harm – „dat is doch good dat ikk nich noaloaten hevv - wenn d' noa di goahn wee, denn harn wi up de Appelpluumen schääten.“

Schieten mussen see denn up de Appelpluumn van d' Joahr un in Tokunft - een Joahr loater hör dat jüüst ovbetoahlte Huus Avcoat Pennschriever - un dat Recht wee up de anner Kant.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Wenn een Minsch sükk klöker dücht . . .
. . . ov kanns ok särgen anschääten!

Wat so in lange Nachten ut mien Pennholler löpt, is mennichmoal nich as Vöörbild to begriepen - is oaber liekers meist woahr - een bit fief Bookstoavens mach ikk villicht moal dorbi doon - wi sünd joa aal mitnanner keen Wittflüchter. Möächt wi ok tiedwies an de Vöörschriften rümboagen hemm'n - meest hevvt wi up us eegen Oart liekricht, wat Paragroafenschoosters in Kreiulen fastspiekern un dat för rechtens verkoopen. So ok in de Tüschkenweertschkuppswunnertied mirden de szäßtiger Joahren - as de Smuut mit de dikk Zigaar, us Weertschkuppsminister Ludwich Erhardt - denn ollen Foahrman ut Rhöndörp in de Meenen he kunn netso een goden Stüürmann wääsen as de ole Konroad, ovlööst hett. Dat is joa ok liekers glieks in d' Büks goahn - as wenn een goden Schooster van d' Schoosterbukk in d' Bakkstuuv wesselt. Wi hevvt dat jederfalls good föölen kunnt - denn de Hüüsboeree hung dor gewaltich bi doal - us schmachtich Pans har sükk dat ok annoamen - de Kneebuchten weesen foaken sien Höcht. Wenn wi Schwaartaarbeid kriegen kunn'n, denn greepen wi n'türlich to. Hoho - hör ikk van irgendwons een Wiesfinger in d' Lücht goahn – Schmarotzer. Ikk mach jo beruhigen. Soveel Pinunsen, dat wi de - so as de Paragroafenschoosters vandoach hör Schwaartgeld - mit Kuffers noa Liechtensteen brengen mussen, soveel Doalers sünd dor nie nich bi rümkoamen. Dat rekkde jüüst föör us dat wi mit Kopp över Woater bleeven.

De Rieken up d' anner Sied van d' Richel - dor wor dat Gras hoch un fett stunn – de leeten us ov un to för sükk knoien. Dat betoalen wee foaken leech - oaber wat wullt ok doon, wenn son Schoojakk di blods een Deel van dat givt, wat vördem ovschnakkt is. Du fretts dat in di rin - satt wors dor oaber wiers nich van. Krist höächstens krullern in d' Buuk. Bit up eenmoal. Een heel figelinsch Froominsch har us anhüürt - hör Keerl wee körtens eers dodblääven un har hör een Gewaltsbarch an Riekdoom achterloaten. Dat Gedoo wat wi föör hör doan harn, dat wee kloar un Bliedheit leech up hör Gesicht - un anners keem dor nix.

Wi kunnen us „Verdennst“ joa inkloagen, un dormit Basta meen see.

Nu stunn in us Riech oaber Fips. Fips de wee in sien Lääven all dör soveele deep Lokken kroapen - ehrfürtich wee he blods noch för sien Herrgott. De wuß denn, wo man mit sükkse Charakters ümgeit. De Olsch har up d' Warft een Foahrtüüchs stoan - moi witt, mit een dreetakken Steern un een gleunich rodet Stoffdakk.

In d' Papiern stunn: tweehunnerdtachentich es ell. Veertein Doach wee de Koar eers old – dor kunns noch de Stuttgarter Lücht in rüken.

De Sünn wee man net achter d' Hüüs ovszakkt - de rieke Wittfruu stunn an d' Siedel van d' Huus mit een Püll franzeusch Sabbelwoater un hööch sükk up hör moi nee Terasse, de wi hör moakt harn. See hööch sükk noch över dat goode Geschäft, as us Fips an d' Vöörkant van d' Huus all dör de Dannen schleek. Achtern up de neeä Tereese ballerden de Schampuskörken un vöörn drüppel heel sinnich ut een fiefuntwintich Liter Fatt bruunschen Quastteer un verdeel sükk över de schneewitte SterntakkenkKarosse.

Mien Broer un ikk muchen us in us moroalfasten Karakter joa gannich utmoalen, wat up us doal koamen wüür - oaber niks keem van dat. Wi kreegen tomoal van dat Froominsch us Priis up Mark un Penning up de Fuust - un boaben up noch een Kist mit olen Kunjakk.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Appelmost in d’ Küssen . . .

De Waarmte de up Stünn’ns bi us dat Land to foaten hollt, un hör Krüüzpien harn us Frünndin in Oestringfelde de Dach över düchdich tripeleert. Tägen sowat kanns joa – wenn du nich mehr so’n heel jungen Spütter büst – rein nich an – ok wenn man in annerswat noch dääch mithollen kann. Bi mennich Spillwaark geit joa niks över Erfoahrung. Noamiddachs harn wi noch bi hör buten in d’ Sömmerstuuv seeten – ünner Rosen in alle Klöären. Dor seech see rein so’n bietji ovklütert ut. Mi full oaber ok schlankwäch niks in, wat ikk hör woll doon kunn, dat see wäär up Stükken keem. Dat mook mi rein krüseln in d’ Pans. Noa d’ Oabendbrotstied reep see denn an. Moakt jo keen Sörch nich – nu wor de Sünn doalfallen is, nu sitt ikk moi in de köölige Stuuv – mi geit dat bestich! Ikk kiek noaderhand noch ähm bi de Westdüütschen ut dat rheinlandsche in d’ Kiekkassen. Dor word över Politik schnakkt.

Een Jüngern un een Öllern van de Blaugeelen sünd in d’ Studio to Visit. See hett nich sächt, dat see denn Jüngern woll geern lieden mach – dat wee hör woll to schinant. As Froo in de beste Joahren – un denn so’n Schnöttert lieden möägen. Ovwoll – mi har see dat ruhich anvertroon kunnt – ikk hevv vöör allens Verstännichkeit. Sowat word bi mi grootschrääven. Mi is joa niks van so’n Tüünkroam frömd.

Noa twee Emmers vull Schnakkeree noch een goden Oabend hen un her – un denn kunn de Pingeldroaht eers wäär ovköölen. Vöörmörgens keem denn an d’ Dach, wat noch so ovlopen is bi hör. Us Frünndin har sükk glieks noa us Röädelee goaelk in hör neemodsch Röäkelstool hensett. Een häntich Drinkensglas Appelmost har see sükk noch ut d’ Köäken mitnoamen – wiel de Fuchtichkeit joa bi de Waarmte so flink ut d’ Liev ovstoomt.

Mit de Knööpkomod de Billerkist anschmääten – de schniegelige blaugeele Jungkeerl wee jüüst anfungen to schwadroneern. As fasttüddert hung see mit Ooch un Oor an sien Wöör. Dat Drinkensglas in hör Rechter – ut dat see net een Klukk näämen wullt har, dat schweef tüschen Disch un Halsgatt un stunn as so’n Gasballon oahn Wind in d’ Lücht. Bi d’ schluuken har hör woll een Word ut de Nöäs goan kunnt. So heel wiet her kann dat oaber mit de Fendt sien Schnakkeree nich wäst hemmen – to Verstand koamen is see näämich wäär, as de Appelmost sükk dat tüschen Böst un Büx in hör Kleeärwaark komodich inricht har. Wee see doch so up Schlach in Habachtstellung inschloapen. Nu heet de blaugeele jung Keerl bi hör blods noch dat Schloapmiddel – un Appelmost drinkt see blossich noch in d’ Stoan!

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Appels ut Noabers Tuun . . .

Wenn de Sömmer sükk all so ‘n bietji klüterich üm de Nöäs streek, un de Doagen nich mehr bit noa Middennacht rekkden - denn wee för uns Kinner de moiste Tied in d’ Joahr.

Wi kunnen mit de Windvöägels achter us an över de Stoppels suusen. Dat wee de reine Freud. De Haarstblöömen lüchten noch in alle Klören, de Vöägels seeten in groote Drufeln up de Pingeldroahten un mooken Schkandoal - un us gröttst Pleesär ween de Frücht an de Bööm. Dör de Blöä lücht dat in rod un geel un bruun. Am moisten wee dat tinkeln van de Früchten in Noabers Tuun.

Dat trukk us magisch an. In us eegen Tuun geev dat genuch Appels un Beern un Kaarsen un Pluum’n – dat wiers woll.

Blossich - de Noabers Frücht, de harn so ‘n eegen Schmoak. De kunns nargens anners finn’n. De schmooken so moi noa Uprägung un so fien noa futerich Uppassers, de man üm de Bööm joagen kunn, dat dat blods so stoof.

De beste Tied dor to arnten wee de Tied tüschen Dach un düster. Denn kunn Oma Spiekermann nämich nich mehr so richtich wat sehn.

Ballhörich wee see ok. Dat wussen wi.

Bi Dach har see Oogen as een Hoabicht, denn seech see us all, wenner wi noch gannich över de Diekskant keeken.

In d’ Schummerdüster dor de see us blods mitkriegen, wenn uns van boaben ut de Büksentaasch een Appel ov een Beer up de Grund plumpsen dee – man, denn mussen wi oaber Kattuun gäven, un sehn dat wi wächkeemen.

Bit eenes Doachs Harm Wuddelbuuk sien ‚Geheimwaffe’ insett hett. Sien Unkel de stunn bi de Tommis as Hülpsmann in Dennsten - van hüm har Harm Wuddelbuuk een Taschenlucht utleent. Unkel Fidi drüff dat joa jüüst nich weeten, dat he wat an sien Neffen utleent har. Oaber dat schull woll good goahn.

Wat hevv ikk sächt? Taschenlucht? Dat wee woll mehr een Lucht, woar see in d’ Kreech Fleegers mit van d’ Hääven hoalt hevvt.

Wi seeten all een half Stünn’n in de Bööm to plükken, as Oma Spiekermann us spitzkrägen hett.

See kummt ansuust as een Krei in düstern - kikkt in dat Tommilucht, un ballert so mit de Kopp vöör de nächste Boom. In de eerste Momang hevvt wi dorcht, see wee dodblääven – oaber nä, dat is dor denn doch nich bi rutkoamen. See wee blods düchdich benaut in d’ Kopp. Oaber nochmoal in Schummerdüster achter us antojoagen - dat hett see sükk upletzt denn doch verknääpen.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

April April …

Eenmoal in d’ Joahr, jeden eersten Dach in d’ Aprilmoant, denn faalt een Süük över de Eer. Elker Minschke will de anner vergöäkeln un vernaarbruuken dat dat man so stufft. Woneem dat kummt, dat weet ikk nich.

Dor moot ikk moal ünnerdörkrupen – villicht koam ikk an de Wuddels ran. Ov ikk loat dat ok eenfach, denn de Minsch moot joa ok nich aal weeten.

Liekers – ikk hevv dat in mien Lääven foaken genooch sülven doahn – oahnungslos Minschenkinner mit Kattuun in de April stüürt. Je wieder dat wee umso foster hett mi dat hööcht.

Wenn een dat denn sülvst moal ankummt, dat man een annern upsäten is, denn hett de eerste Biet so’n Schmoak van een spütter Zitron. So sünd wi Minschen woll anlächt. In d’ Öller givt sükk dat denn meist een bietji, denk ikk.

Bi mi is dat up jederfall so, denn ikk kann bi sowat blods noch schmüstern. Dat hevv ikk Ostermoandach wäär faststeält. Ostermoandach full van d’ Joahr up de eerste April. Alleen dat is doch all Spiegöäkenkroam.

Well denkt an so een hoogen Fierdach an Vernaarbrukeree? Ikk ni nich – wor ikk doch so een eernsthaftigen Minsch bün. Dat moot ikk nu glieks ok moal särgen.

Nu röpt mi an disse Gemengseldach us Frünndin Christoa an. See is van Natur her ok een heel binnerhaftiged Froominsch. See vertell mi mit son bietji flüchten in d’ Stiäm, dat hör Jung us wat brocht har – dat he us nich richtich funnen har – dat he dat buten vöör de Poort hensett har, un dat dat denn gau in d’ Woater muß. Up jederfall wee dat een bleuend Roos ut sien Tuun.

Ikk har joa so niks flinker to doon as noa buten to rönnen – wiel, son moi Geschkenk wull ikk joa nich verdröögen loaten.

Ikk kiek an de eerste Poort – luur üm d’ Hörn noa de tweede Poort – schuffel de Padd noch een Enndji hoch, ov he de bleuend Roos villicht an de Tuunpoort ovsett hett – niks is to finnen. Verdekkselt nochmoal – schull ikk so bi mi – de hett säker all een Deef mitgoahn loaten.

In mien Biersichkeit wee ikk us Noabersdeern woll ok all upfall'n. See reep mi to: „ Suchst du euren Hund?“ Nä mien Deern – anter ikk all een bääten füünsch – ikk söök een bleuend Roos. „Da kann ich dir auch nicht helfen“ kreech ikk noch halv to hörn, as ikk noa dat bimmelnd Schnakkfatt hensuus. Ikk greep de Hörer – een bleuend Roos har ikk woll saachter anfoat – un ut de Droaht krupt mi us Frünndin Christoa tomööt. „Na – hast du die blühende Rose gefunden?“ In disse Momang is mi Unschülldsengel upgoahn, dat dat binnerhaftige Froominsch mi gewaltich wiet in d’ April stüürt har.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

As dat so is …

Allens löpt – ok de Tied, un elker Dach kriecht wi een anner Bild to Gesiächt. Un elker Dach sücht man irgendwat, wat anners hänticht word. In mien Läärtied wee fined Äten noch franzeusch Köäken – nu löpt dat ünner nüvell Cüsin. Vöör füfftich Joahr Broadtuffels in een steenschen Pott in d’ Bakkschkapp heetmoakt wee dat wat eenfachs un lekkers. Vandoach moot man all utlandsch schnakken köänen, wenn dor moal Jank up häst. Dat nöömt see vandoach näämich „Grateng de Pomms a’ la Dofinoa“.

Ikk will dat gannich ännern – un ikk will ok de Welt nich anhollen – wiers nich. Wenn ikk ok all een büld kann – de leev Gott bün ikk denn doch nich. Wenneer mennich annern bi hör Gedrüüs ok foaken so doon as wenn see d’ sünd. Dat muß ikk moal loswarden. Ikk will nu blossich son bietji dorbilangkieken, wo sükk dat Ansehn un Utsehn un dat Föölen bi de Minschen dreit hett.

An besten kann ikk sowat bi mi sülven uphangen. In mien Jungmannstied kreegen mien Oohren noch een roden Klöör, wenn dor wat schinants an mi vöörbi leep. Dat is vandoach anners – dat is een büld leeger. Mit Oanten kann man dat woll verglieken – solaang de Deerten noch hör Nüsselkleed anhevvt, sulaang dröfft see nich natt worden. Wenn see grötter sünd, denn löpt dat Woater dor so bi andoal. Dat is Natur.

As ikk jüüst veertein wee, dor hett een Aarbeidskolleech mi dat moal so richtich up d’ Brett lächt. Wi harn de Dach düchdich knoied – wiel, to Fieroabend schull de Richtkron boaben de Dakkspoaren hangen. Dat Waark hevvt wi ok good togaang kräägen. As de Timmermannsboas van boaben her sien Spröäk upsächt har, geev dat ünnern van de Booheer för aal Mann wat to Äten un to Drinken.

Dat wee nich so as Hüütigendoachs mit Sabbelwoater ut de Schampanje un Odövers – nä, dat geev lieklang Beer un Matjesbrödjis mit örnlich Päper un Schalotten boaben up.

Wat wi dor denn an Köst vörsett kreegen, dat kunn in Huus an Naturalien joa spoart warden.

As de Toafel leddich un de Föät güüst weesen trukken wi noa Huus. Een eegen Foahrtüüchs har noch selten een. Wi jükelden Dach för Dach mit d’ Onibus. De Deerten weesen foaken so vull as een Döös mit Sprotten ut Kiel.

Wi stunnen de Oabend mit aal Mann up d’ Perron.

Umfallen kunn van de Foahrgasten nümms. Een geev de anner bi d' Stoahn Stöähn. De Onibus wee so vull – an de Haltestään wor nümms utstiegen wull, dor krüdel de Stüürmann all dör.

Wor so veele Minschen noa een langen Dach mit stuur Waarkeree tohoop sünd, dor rükkt dat van Natur joa all een spierke anner as in een Dannbuschk.

Tomoal hung dor oaber noch wat anners in d’ Lücht. De Foahrgasten dreiden aal de Koppen hen un her, un tierden sükk hoast so, as wenn see sükk vöör irgendwat dukeln wullen. För dat wat dor dör de Lücht schweef wächlopen kunn joa nümms. Wat wee los? Bi Conny – mien Aarbeidskolleech – mooken de Schalotten in d’ Pans Schkandoal. Un üm de een bäten sinniger to stelln har he dör sien achterst Halsgatt een bietji Damp ovloaten.

Jedeneen in d' Rundum spekuleer mit een kruusen Nöäs üm sükk to, woneem dat woll herkeem. Mien Aarbeidskolleech – son jovioalen Keerl as he wee – sää denn heel vertroolich to een hochdreide Doam, de stuuv tägen hüm stunn: Oaber Frollein – för so een lütt Mallör bruken see sükk doch nich to schkoamen. Dat is mi ok all moal överkoamen.

Wi kunnen gannich so flink kieken, wu de Deern an dat Stoppseil reet un mit gleunigen Kopp an de näächste Haltestää utneit is.

Aal de anner Mitfoahrers up d’ Perron stunn de Tofrääheit in d’ Gesiächt över disse schienboare Gerechtigkeit.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Äten upto . . .

Dat wee ingangs van de neeä Techniktied - de Kroameree wuur aal een bäten häntiger. De Roadios wuurn nich mehr mit Damp bedreefen, un dat komodige Utsehn van de Volksempfängers - so'n bietji as 'n Froominsch van tweehunnerd Pund - dat wee ok wäch.

Dat wee in de Tied van Ekken un Kanten - de Förm wee so 'n bäten verlüstich goahn. Sogoar bi de Minschen. Froonslüü, de man dat achtern un vöörn ansehn kunn, dat see een Froominsch weesen, de verstoken sükk achter d' Kaschott - wiel - dat wee de Twiggy Tied. Jung Deerns kunns foaken mit 'n Plättbrett verwesseln. Man kunn meen'n, ünner de jung Keerls geev dat 'n neeä Rasse - de Jungs leepen aal mit Buulen un blau Stään an d' Liev rüm.

Dat wee oaber keen Tüchtung - dat keem, wiel see sükk bi hör Deerns stöd't harn. Dat hett oaber ton Glükk nich laang anholln. As de eersten Wichter anfung'n in d' Puul to klöätern un tweibroaken sünd, dor wee dat up Schlach vöörbi. Tja - un in disse Tied har Christoas Dieter bannich Glükk. Een Woahnungsinrichtung wuur van d' Kukkukkskläver Engelbarts to Geld moakt.

Schwangswies. Dieter, de dor tofällich uptokoamen wee - man rein ut Neeschier, is dor denn tüschenkoamen. Kopen wull he eelich nix, denn Pinunsen to rutschmieten har he nich. Oaber as denn so een moied Stükk van Roadio in d' Lücht hollen wuur - heel modern - mit Tjuner un so, dor kunn he sükk nich trüchhollen. De Keerl mit de Hoamer dor vöörn de dat oaber ok so figelinsch verklikkern - de kunn woll glatt een Kookladder för Spinoat verkoopen.

Bi füfftich Mark galler de Hoamer up de Köäkendisch.

Dieter wee Besitzer van dit goode Stükk. Moi seech dat Deert in sien blikkern Kleed man nich net ut - een Schleef Aarfszopp van vöör veer Wäken hung dor ok noch bi doal.

De Aarfszopp de krist upto, sää Kukkukkskläver Engelbarts. Na, denkt Christoas Dieter - de Technik alleen is dat joa all weert. Un wat sächt Omoa, as he dor stollt as Oskoar mit noa Huus henkummt - de Aarfszopp mach he rein gannich so wiesen - och Dieter, dor mutts di nix bi näämen. De Aarfszopp, de Aarfenszopp de kanns dor doch dääch oväten.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Bäter een Prüük, as gannskeen Hoar . . .

Vöörmörgens wee ikk moal wäär ünnerwäägens - bi d' Fuukenmoaker rinkieken. Wat hör ikk dor een inschmieten? Wenner büst du denn nich ünnerwäägens.

Wat ikk dor an leevsten up antern wüür, behoal ikk nu doch leever för mi. Ikk säch blods - wenn man wat up d' Beenen stellen will, denn moot man sükk röären - de Minschen koamt nich bi di in d' Huus, un froagen wat du för Ideen hest. Nä, dor moot man sülvst all flüchtich wääsen, un de Lüü upsööken. Dat blods nävenbi. Nu seet ikk dor un muß tööven. Mi faalt dat tööven nich stuur - in de Tied löpt mi foaken Belääven för nee Geschichten to, de ik denn to Papier brengn kann. Twee Minschen seeten manken aal de tinkelnden Speegels un de buntklörigen Fuukenroahms. In d' Öller weesen see all een bietji hen - de beiden. In d' Weltgeschicht steit dorför woll " jüngere Steinzeit".

De Visit bi d' Fuukenmoaker wee för dat Poar woll sowat as 'n Koffifoahrt. Twee Dischen har man all tosoamen schoaven - van wägen de Utwoahl, un een lütten Bidisch för Tee mit Kluntji, Room un Botterkooken har dat Läärwicht ut de Köäken ok all anrullt. Dat Froominsch wee an schnötern - hör Keerl wee joa nu Propitär - un he schull sükk up sien oale Doach een Nöäsenfoahrrad mit Niwoo leisten. Nu - wor hüm de Spütter van de Kooschiet nich jümmers wäär de Glöäs schidderk mooken - een bäten Klöär mussen de Glöäs van de neeä Fuuk ok hemmen - man wull joa noch wat mitkriegen van d' Lääven - Majorca un so - un wiel man sükk joa anners niks günnt har. Dat Mannsbild sülvst keem heel nich recht to Word - he har drokks to doon, de Gestellen, de sien Olsch mit fiksen Greep - man kunn bold meen'n, see wee sülvst een Fuukenmoakersch - hüm vöör de Oogn schoof, wäär bi de Kant to lärgen.

De Boas van de Loaden seet mirden in dat Spill, un wee an dreien - ikk kunn sien Denken föölen.

Net as de Anloater bi mien ole Koar van DeKaWupptich, wenn hüm de Puust wächblivt. Ikk hukel joa nu scheefkant achter dat Büün'nbild un kunn de Schweetdroapen tellen, de bi de Propitär de Nakk rünner leepen. Ikk kunn dat noaföölen - wenn man vöör Benautheit in Angstschweet sitt. De Hoar kann man sükk bold utwringen, un in Boahnen löpt di dat bi d' Liev andoal - jümmers man rin in de Glieven. Denn machst di all gannich mehr röörn up dien Stool - oaber komisch, wenn mi dat so ovgeit, denn kläven de Hoar mi in d' Nakk fast. Bi dat Utprobäärmannsbild dor vöör mi ween de Hoar drööch as'n Heubüld bi veer Wäken oan Rägen - un jedermoal wenn he sükk hen- un herröäkel, üm mit een neeäd Gestell ok jeden Speegel mittokriegn, denn kunns duumenbreet ünner sien Prüük kieken. Bi jeder Wüpp de de Prüük de, schoot mi een Bild van Omoas Huus in Bernuthsfeld in de Kopp. Wenneer de Noordwest stief up dat Jauchbakk stunn, wee de Dekkel binnen up dat ole Schiethuus in d' Koostall ok jümmers so an schwääwen un jachtern.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Besitzstand woahren …

Ikk weet nich, ov jo dat ok woll moal so geit. Man lääst irgendeen Noaricht – man hört irgendwat in d’ Roadio – un sotomoal denkst du an Soaken, de up dat eerste henkieken rein niks mitnanner to doon hevvt. Bi d’ noaföölen maarkst du denn, dat dat doch aal mitnanner an een Tau haangt.

Mennichmoal is dat heel fien – fiener as Spinnwäben.

Un denn word dat een Bild. Een Bild van de Tieden.

Foaken lett dat all een bäten geel un gries – man in de Momang wenn dor dien waarmen Oahm över henflücht lücht dat wäär in helle Klöären.

Dat Word Besitzstandwoahren is so een Tiedentrekker. Wenn vandoach Amtspersonen för Gewalt hör Mors nich mehr up een waarmen Stool hollen köänt – ok wenn see van de Protejees in d’ Politik mit een Kopptau doaran fasttüddert sünd, denn bruken see doch up niks to verzichten. Mach dat Begääven, wat hör ut hör Stool fleut hett, ok noch so schwoar gewichten.

Dat wee Besitzstandwoahrung steit denn annern Dach in d’ Künnichmoaken.

Hett een bi dat groode Spill üm Macht un Särgen toveel Lücht in de Ballon puust, dat de man so mit Kawamm utnannerfleegen will, sücht man de Protejees all wäär an d’ Waark. Mit laang Ploasterboahnen ut Stüürgeldschiens willt see dat rötterk Gebilde tosoamenhollen.

Besitzstandwoahren un Verantwordlichkeit nöömt see dat denn groodpustich.

Dat lett mi foaken, as wenn een Klukkhenn de Kükens binanner hollen will. Indem mi dat sieden Tünzeltau so sinnich dör de Fingers löpt, spöär ikk, dat dit Spillwaark niks Neeäd is.

Een bäten in de Tieden trüch. Mien Voader hett de meiste van siene Doagen up See tobrocht. In d' Vöörjoahr Fiefunveertich up letzd up een Hoabenschlepper. Smuut wee he an Bord. In d' Kuntrei ümto van de Hoaben geev dat niks to brannen un to bieten.

De Minschen weesen Schmachtlappen in een leeget Land. Man – an Bord dortägen drufeln sükk Äten un Drinken. Dor kunnen de Keerls rein nich tägen anfräten. Elker Mörgen, de de leev Gott wäär an d’ Hääven hochkoamen leet, weesen de Spieskoamers wäär bit boaben hen full.

Nu kunn woll een Minsch mit een verstännigen Kopp särgen, dat dat doch een Glükk för de Familin wee.

Fleutjepiepen kann ikk dor blods up antern. Ok wenn de Kinners buten de Hoabenmüürn vöör Schmacht all Lokken in d’ Pans harn – de Mannslüü drüssen niks mit noa Huus näämen. Blods een spierke van de groode Büld mitnoahmen, un dejenige keem glieks as Deef achter d’ Kaschott.

Üm oaber nich elker Dach minner in d Spieskoamer to kriegen, schmeeten de Mannslüü dat ‚toveel’ noa Fieroabend över Bord.

Ok dat wee woll Besitzstandswoahrung.

Tja – un as dat so geit mit de Kükens de sükk wons anners Schuul söken. Mien Voader har een Trekkbüdel.

De wuur to Fieroabend an Bord jümmers so vull mit Tabakk stoppt, dat he man noch jüüst ‚Good save se Kwiin’ dorup speelen kunn. Dat Leed kunns denn elker Oabend hören, wenn een Drufel ballerhaftige Seelüü an de ingelsch Postens vöörbi noa Huus hensteuster. Dat wee denn hör ‚Gold ut Montana’.

Besitzstandswoahrung up hör eegens Oart.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Besöök ut een Weltstadt